Lịch sử và ý nghĩa của Ngày Dân số thế giới 11/7

Ngày 11/7/1987, lúc 6h35 (giờ Anh), cậu bé người Nam Tư Matej Gaspar ra đời tại Thành phố Zagreb (nay là Thủ đô của Croatia) và đây cũng là công dân thứ 5 tỷ của Thế giới. Đứng trước sự gia tăng dân số quá nhanh, vấn đề dân số làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng Dân số, môi trường sinh thái và tài nguyên thiên nhiên. Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA) với tầm nhìn chiến lược về dân số đã tổ chức Hội nghị Quốc tế về dân số ở thủ đô Hà Lan vào tháng 11 năm 1989, tại diễn đàn Dân số Thế giới này đã quyết định lấy ngày sinh của bé Matej Gaspar là ngày 11/7 làm “Ngày Dân số Thế giới” nhằm nhắc nhở các quốc gia và mỗi người sống trên trái đất về nguy cơ dân số tǎng quá nhanh, con người không đủ điều kiện sống với đầy đủ quyền chính đáng như: quyền học hành, có việc làm, đủ dinh dưỡng, nhà ở, bảo vệ sức khoẻ… Trên cơ sở đó, mỗi quốc gia, mỗi người tự liên hệ với dân số của địa phương mình để có suy nghĩ và hành động đúng trong hành vi dân số mà tìm mọi biện pháp tích cực, góp phần giảm sự gia tăng dân số, không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng dân trí và cải tạo môi trường sinh thái.

Cũng tại Hội nghị Quốc tế về Dân số và Phát triển, Việt Nam đã tham gia ký kết Chương trình hành động ICPD nhằm nhấn mạnh mối quan hệ chặt chẽ giữa dân số và phát triển và kêu gọi lồng ghép đầy đủ các vấn đề dân số vào các chiến lược phát triển, vào công tác lập kế hoạch, ra các quyết định và phân bổ nguồn lực ở các cấp, các vùng. Vấn đề này được nhấn mạnh bởi vì các chỉ tiêu dân số, bao gồm tỷ lệ tăng dân số, cơ cấu tuổi, mức sinh, mức chết, di cư… đều ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của phát triển con người, kinh tế và xã hội.

Tại Việt Nam, hơn 60 năm qua, công tác dân số đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào phát triển kinh tế- xã hội của đất nước: Khống chế thành công tốc độ gia tăng dân số quá nhanh, giữ được quy mô dân số hợp lý và duy trì tổng tỷ suất sinh thay thế suốt hơn 10 năm qua. Số con trung bình mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã giảm mạnh từ 6,39 con năm 1960 xuống 2,33 con năm 1999, đạt mức sinh thay thế 2,09 con năm 2006, sớm hơn 10 năm so với mục tiêu Nghị quyết Trung ương 4 (khóa VII) và tiếp tục được duy trì cho đến nay. Ước tính quy mô dân số đã giảm được khoảng 20 triệu người nhờ có các chính sách Dân số – KHHGĐ phù hợp.

Sức khỏe bà mẹ và trẻ em được cải thiện rõ rệt: Tỷ lệ chết ở trẻ em dưới 1 tuổi, dưới 5 tuổi và tỷ lệ chết ở người mẹ giảm mạnh, mức độ giảm đã vượt các chỉ tiêu của Quốc hội và Chính phủ giao, được quốc tế công nhận và đánh giá cao.

Chất lượng dân số Việt Nam ngày càng được cải thiện, tuổi thọ trung bình ngày càng tăng lên. Trong hơn 60 năm qua, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam đã tăng 33,7 năm từ 40 tuổi (1960) lên 73,7 (2020). Từ năm 1993 đến nay, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam tăng thêm 6,6 cm, đạt 168,1 cm ở nam (2020) và 156,2 cm ở nữ.

Đối với tỉnh Nam Định, thời gian qua, công tác dân số đã đạt được những kết quả nhất định: mức sinh giảm 0,60‰ (năm 2022), tỷ số giới tính khi sinh năm 2022 là 113 cháu trai/100 cháu gái; tỷ lệ sinh con thứ 3+ giảm 1,1% tuy nhiên số trẻ sinh ra là con 3+ hàng năm tương đương dân số một xã có quy mô nhỏ (2020: 5.212 trẻ; 2021: 4.980 người; 2022: 4.565 trẻ); do đó việc tuyên truyền, vận động người dân trong độ tuổi sinh đẻ thực hiện KHHGĐ, không sinh con thứ 3+ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong những năm vừa qua và trong thời gian tới

Nhân Ngày Dân số Thế giới 11/7/2023, với chủ đề: “Phát huy sức mạnh của bình đẳng giới: Nâng cao tiếng nói của phụ nữ và trẻ em gái để giải phóng tiềm năng vô hạn của thế giới chúng ta”  nhấn mạnh sự cần thiết thúc đẩy bình đẳng giới để tạo điều kiện thực hiện những giấc mơ của 8 tỷ người. Quá trình này bắt đầu từ việc lắng nghe tiếng nói của phụ nữ, trẻ em gái và những người yếu thế; xây dựng luật pháp và chính sách để có thể giúp họ thực hiện các quyền của mình và đưa ra các quyết định đúng đắn.

Chiến dịch của UNFPA khu vực Châu Á – Thái Bình Dương nhân ngày Dân số Thế giới 2023 sẽ tập trung vào quyền sinh sản của phụ nữ – dựa trên góc độ bình đẳng giới và quyền con người. Tập trung vào việc làm thế nào để hỗ trợ quyền lựa chọn về sức khỏe sinh sản của phụ nữ là chìa khóa để giải quyết các vấn đề về Dân số.

(Tổng hợp)

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *